Osoby nie zajmujące się na co dzień finansami, mogą łatwo pomylić pojęcia pożyczki hipotecznej i kredytu hipotecznego. Tymczasem różnice istniejące między tymi pojęciami są dość istotne, choć, jak na to wskazuje nazwa, oba są powiązane z hipoteką. A hipoteka, jak wiadomo, jest wpisem do księgi wieczystej, zabezpieczającym prawo wierzyciela do dochodzenia swojej wierzytelności z wartości nieruchomości.
Choć pożyczkę hipoteczną i kredyt hipoteczny łączy sposób zabezpieczenia praw wierzyciela na hipotece nieruchomości należącej do dłużnika, różnią się one w prawie wszystkich pozostałych aspektach. Zasadnicza różnica polega na tym, że pożyczka hipoteczna może być zabezpieczona na nieruchomości będącej własnością pożyczkobiorcy nieobciążonej innymi zadłużeniami.
Następną zasadniczą różnicą między pożyczką hipoteczną, a kredytem hipotecznym, jest to, że pożyczkobiorca ubiegający się o pożyczkę hipoteczną nie musi określać celu, na który chce przeznaczyć pożyczane pieniądze, podczas, gdy kredyt hipoteczny jest przyznawany wyłącznie na zakup, remont lub podniesienie wartości nieruchomości.
Z kolei różnice między pożyczką hipoteczną, a innymi rodzajami kredytów, które są do uzyskania w bankach, polegają na wysokości oprocentowania. Pożyczka hipoteczna zazwyczaj jest oprocentowana wyżej niż kredyt hipoteczny, ale niżej niż inne kredyty. Podczas, gdy np. kredyt gotówkowy może być oprocentowany średnio do ok. 10% w skali rocznej, a kredyt hipoteczny średnio do 4%, to średnie oprocentowanie pożyczki hipotecznej może wynieść ok. 7% w skali rocznej.
Poza niższym oprocentowaniem pożyczki hipotecznej w stosunku do innych kredytów poza kredytem hipotecznym, do wzięcia pożyczki hipotecznej skłania pożyczkobiorcę długi termin spłat, co daje efekt w postaci niższej raty spłaty pożyczki. W zależności od wewnętrznych uregulować banków pożyczkodawców, okres spłaty pożyczki hipotecznej może być ustalony na 15 do 20 lat, ale w szczególnych przypadkach nawet do 25 lat.
Jeszcze jednym niewątpliwym atutem pożyczki hipotecznej w odróżnieniu od innych rodzajów kredytów, jest wysokość możliwej do uzyskania sumy pożyczki, która najczęściej wynosi ok. 70 do 80% wartości zastawionej nieruchomości, ale są przypadki, kiedy ta kwota wynosi 100% wartości nieruchomości.
Niebagatelnym kolejnym powodem, dla którego właściciel nieruchomości decyduje się na wzięcie pożyczki hipotecznej zamiast innego kredytu konsumpcyjnego, jest uproszczona w stosunku na przykład do kredytu hipotecznego, procedura przygotowania i zawierania umowy na pożyczkę hipoteczną. Uproszczenie to nie zawsze może przyśpieszyć udzielenie pożyczki hipotecznej, gdyż często łączy się z koniecznością czekania na odpowiedni wpis do księgi wieczystej. Stąd liczne są obserwowane w praktyce przypadki zaciągnięcia pożyczki hipotecznej, jako funduszu do wykorzystania w miarę nadarzających się okazji, jaką może stworzyć informacja o pojawieniu się możliwości korzystnego zakupu nieruchomości, albo nawet dzieła sztuki z licytacji. Istnieje możliwość uzyskania pożyczki hipotecznej zabezpieczonej na nieruchomości nie będącej własnością kredytobiorcy.
